Τα αυθαίρετα μπαίνουν στο Κτηματολόγιο

Επί είκοσι χρόνια δαπανώντας κοντά 1 δισ. ευρώ η Ελλάδα φτιάχνει Κτηματολόγιο, όχι μόνον περιορισμένης έκτασης που καλύπτει μόλις το 20% των δικαιωμάτων αλλά και με λειψά στοιχεία, αφού δεν καταγράφονται όλα τα εμπράγματα δικαιώματα και κυρίως τα αυθαίρετα.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος, Γιάννης Μανιάτης, ομολογώντας τη χαμηλή προσπάθεια των προηγούμενων ετών, δήλωσε χθες στη Βουλή ότι για να αποκτήσει η χώρα Κτηματολόγιο μέχρι το 2020 πρέπει η εταιρεία του κτηματολογίου να δεκαπλασιάσει την παραγωγικότητά της. Ταυτοχρόνως ο ίδιος ανακοίνωσε ότι στις κτηματογραφήσεις νέας γενιάς, που προγραμματίζονται για το 2014-15, θα καταγράφονται όλα τα εμπράγματα δικαιώματα, δηλαδή και τα αυθαίρετα κτίσματα στο Κτηματολόγιο.

Πρόκειται για αλλαγή πλεύσης, με στόχο να αποκτήσει η χώρα περιουσιολόγιο, μέσω της λειτουργίας οριστικών Κτηματολογικών γραφείων. Μέχρι τώρα όμως δεν υπάρχει ούτε ένα για δείγμα, ενώ φτάσαμε στο σημείο η λειτουργία οριστικών κτηματολογικών γραφείων να αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση!

Εικόνες από το μέλλον

Ετσι εικόνες... από το μέλλον πήγε να δει ο υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Μανιάτης την προηγούμενη εβδομάδα στο μεταβατικό κτηματολογικό γραφείο Πειραιά. Ανακοίνωσε ότι στον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη θα λειτουργήσουν τα δύο πρώτα οριστικά κτηματολογικά γραφεία της χώρας εντός του 2014, πρώτη φορά με ηλεκτρονική βάση δεδομένων ενιαίας καταγραφής τίτλων ιδιοκτησίας του κάθε ιδιοκτήτη.

Προς το παρόν ο Πειραιάς δεν έχει ακόμη ξεφύγει από το χαρτοβασίλειο των τίτλων ιδιοκτησίας και τη γραφειοκρατία του παρελθόντος, ωστόσο έχει γίνει το πρώτο βήμα. Το υποθηκοφυλακείο λειτουργεί μαζί με το κτηματολογικό γραφείο, εξ ου και ο χαρακτηρισμός μεταβατικό. Ο επόμενος στόχος είναι η μετάβασή του σε οριστικό κτηματολογικό γραφείο, μέχρι το τέλος του 2014.

Με την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης μιας περιοχής παύει να ισχύει το σύστημα «Μεταγραφών και Υποθηκών» και αντικαθίσταται με το σύστημα του «Λειτουργούντος Κτηματολογίου». Στο πλαίσιο αυτό, το τοπικό αρμόδιο υποθηκοφυλακείο λειτουργεί ως μεταβατικό κτηματολογικό γραφείο και αναλαμβάνει τη λειτουργία του Κτηματολογίου για την κτηματογραφημένη περιοχή αρμοδιότητάς του. Σε επόμενη φάση, τα μεταβατικά κτηματολογικά γραφεία θα μετατραπούν σε οριστικά κτηματολογικά γραφεία.

Προσεχώς Περιουσιολόγιο

Η μετάβαση στη νέα εποχή του Κτηματολογίου συνδυάζεται, βεβαίως, με την ολοκλήρωση των μελετών του Κτηματολογίου, που καρκινοβατούν την τελευταία πενταετία, ενώ η λειτουργία των οριστικών κτηματολογικών γραφείων, που σημαίνει και διαχείριση οριστικών τίτλων του Κτηματολογίου, θα βασίζεται σε ηλεκτρονική βάση δεδομένων ενιαίας καταγραφής τίτλων ιδιοκτησίας του κάθε ιδιοκτήτη.

Η νέα αυτή εφαρμογή, με ένα κλικ στο ονοματεπώνυμο του ιδιοκτήτη, θα δείχνει όλα τα δικαιώματά του, επί κάθε είδους ακινήτου σε ολόκληρη την επικράτεια. Π.χ., το διαμέρισμα στην πόλη, το εξοχικό και το κτήμα στο χωριό.

Η υλοποίηση της συγκεκριμένης εφαρμογής, που αποτελεί μάλιστα μνημονιακή υποχρέωση του υπουργείου Περιβάλλοντος και της εταιρείας του Κτηματολογίου (ΕΚΧΑ Α.Ε.), σταδιακά θα επεκταθεί στα κτηματολογικά γραφεία όλης της χώρας. Θεωρείται το μεγάλο βήμα προς τη δημιουργία του περιβόητου Περιουσιολογίου για την ενιαία φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας των πολιτών.

Η πορεία προς το Περιουσιολόγιο αναμένεται να αναδείξει και τα προβλήματα που υπάρχουν στην επιβεβλημένη διασύνδεση των συστημάτων της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων με τη βάση δεδομένων του Εθνικού Κτηματολογίου. Θυμίζουμε ότι ήδη από τον Οκτώβριο έχει εκδοθεί η Κοινή Υπουργική Απόφαση (Οικονομικών & Περιβάλλοντος) για τον τρόπο διασύνδεσης των συστημάτων (ΦΕΚ 2657/Β/18-10-2013).

Η διασύνδεση, πέραν των τεχνικών και νομικών θεμάτων, για να είναι επιτυχημένη πρέπει να περιλαμβάνει και τα πλήρη στοιχεία των ακινήτων για να λειτουργήσει το Περιουσιολόγιο. Προβλέπεται διασύνδεση των βάσεων δεδομένων της Κτηματολόγιο Α.Ε. με τη ΓΓΠΣ και τη βάση του ΥΠΕΚΑ, όπου καταγράφονται τα δηλωμένα αυθαίρετα. Η πρακτική εφαρμογή, όμως, αυτών των θεμάτων μάλλον συνεπάγεται προβλήματα και εκπλήξεις για τους ενδιαφερόμενους, παρατηρούν αρμόδιες πηγές.

Ακήρυχτος πόλεμος

Σύμφωνα με το ν.2664/98, την υποστήριξη του έργου των κτηματολογικών γραφείων που λειτουργούν σε έμμισθα υποθηκοφυλακεία έχει αναλάβει η ΕΚΧΑ Α.Ε., που καταβάλλει τη δαπάνη για τη στέγαση, τα λειτουργικά έξοδα και την εκπαίδευση προσωπικού, ενώ παρέχει και την υλικοτεχνική υποδομή.

Πρέπει να σημειωθεί ωστόσο ότι τα τελευταία 16 χρόνια, από την ψήφιση του νόμου 2664/98 δεν έχουν εμφανιστεί από την πλευρά του υπουργείου Περιβάλλοντος ούτε με τη μορφή σχεδίου δύο βασικά Προεδρικά Διατάγματα που προβλέπει ο νόμος για τη μετατροπή των μεταβατικών σε οριστικά κτηματολογικά γραφεία.

Το ένα Π.Δ. αφορά τη θεσμοθέτηση οργανογράμματος λειτουργίας τους και το δεύτερο Π.Δ. πρέπει να προβλέπει τον αριθμό των οριστικών κτηματολογικών γραφείων και την έδρα τους ανά την επικράτεια.

Ο νόμος προβλέπει ότι σε κάθε οριστικό κτηματολογικό γραφείο θα προΐσταται νομικός και θα υπάρχουν δύο τομείς με επικεφαλής νομικό και τεχνικό. Στην πορεία προς την υλοποίηση του νόμου, αναμένεται λοιπόν να ξεσπάσει και επισήμως ο ακήρυχτος πόλεμος μεταξύ νομικών και τεχνικών για τον έλεγχο του Κτηματολογίου, όπως επίσης να αναδειχθεί θέμα και με την τύχη των λεγόμενων «άμισθων υποθηκοφυλάκων».

Σήμερα λειτουργούν σε αρχικό στάδιο 103 κτηματολογικά γραφεία, τα οποία εξυπηρετούν 349 ΟΤΑ της χώρας (333 περιοχές της πρώτης γενιάς κτηματογράφησης και 16 περιοχές της δεύτερης κτηματογράφησης). Πρόκειται για συνολικά 4 εκατ. ιδιοκτησίες και περίπου 7,5 εκατ. δικαιώματα που αντιστοιχούν σε 2,35 εκατ. δικαιούχους.

Στις περιοχές αυτές περιλαμβάνονται οι περισσότερες πρωτεύουσες νομών ή μεγάλα αστικά κέντρα όπως η Πάτρα, το Ηράκλειο Κρήτης, τα Ιωάννινα κ.ά. Στην πραγματικότητα οι υποθηκοφύλακες μαζί με τους υπαλλήλους τους αντί του συστήματος των υποθηκών και μεταγραφών λειτουργούν το σύστημα του Κτηματολογίου, το οποίο ωστόσο δεν έχει πάρει οριστικά χαρακτηριστικά, αφού δεν έχουν εκδοθεί οι εκτελεστικές πράξεις της διοίκησης που προβλέπουν τη μετάβαση από το ένα σύστημα στο άλλο. Ετσι λειτουργεί ο κανόνας τού «ουδέν μονιμότερο του μεταβατικού».

Το τελευταίο εξάμηνο έχουν ενταχθεί σε λειτουργία αρχικού σταδίου, δηλαδή μεταβατικού Κτηματολογίου, 16 μεγάλες πόλεις: Λάρισα, Καρδίτσα, Ναύπλιο, Σπάρτη, Τρίπολη, Κόρινθος, Ηγουμενίτσα, Πρέβεζα, Ζάκυνθος, Πύργος και έξι πόλεις της Θεσσαλονίκης (Αμπελόκηποι, Ελευθέριο-Κορδελιό, Εύοσμος, Μενεμένη, Ωραιόκαστρο, Νέα Μαγνησία-Διαβατά).

Το πρώτο εξάμηνο του 2014 θα ενταχθούν 17 περιοχές της βορειοανατολικής Αττικής (Ανοιξη, Δροσιά, Εκάλη, Κηφισιά, Νέα Ερυθραία, Νέα Πεντέλη, Παλλήνη, Πεντέλη, Σταμάτα, Μαραθώνας, Ραφήνα, Νέα Μάκρη κ.ά.)

Κάτω στον Πειραιά...

Το μεταβατικό κτηματολογικό γραφείο Πειραιά περιλαμβάνει τις περιοχές των Δήμων Κερατσινίου, Περάματος και Δραπετσώνας και λειτουργεί στο έμμισθο Υποθηκοφυλακείο Πειραιά, ενώ η μετάβασή του σε οριστικό αναμένεται μέχρι το τέλος του 2014. Το υπό δημιουργία κτηματολογικό γραφείο Πειραιώς & Νήσων, με έδρα τον Πειραιά, θα περιλαμβάνει τις ήδη κτηματογραφημένες περιοχές που εμπίπτουν στην τοπική αρμοδιότητά του έμμισθου ΚΓ Πειραιά (ΟΤΑ Κερατσινίου, Δραπετσώνας, Περάματος), του έμμισθου ΚΓ Σαλαμίνας (4 ΟΤΑ που καλύπτουν τη συνολική έκταση του νησιού) και των αμίσθων ΚΓ Νίκαιας (ΟΤΑ Αγ. Ι. Ρέντη, Κορυδαλλού και Νίκαιας) και Νέας Σμύρνης (ΟΤΑ Ν. Σμύρνης).

Του ΑΡΓΥΡΗ ΔΕΜΕΡΤΖΗ

Πηγή: www.b2green.gr